Wat is inclusieve communicatie en waarom is het relevant?

We krijgen van organisaties steeds vaker de vraag: ‘Kunnen jullie ons helpen om onze communicatie inclusiever te maken? Logisch, want zeker als je een brede doelgroep hebt, wil je zoveel mogelijk mensen kunnen bereiken. Daarnaast zijn er ook wettelijke eisen waar je aan moet voldoen op het gebied van toegankelijkheid. Een tekst op B1-niveau is een mooie eerste stap, maar echte inclusieve communicatie gaat nog wat verder. Je zorgt dat iedereen zich aangesproken, gezien en gehoord voelt. Ongeacht achtergrond, leeftijd, taalniveau of beperking. Denk bijvoorbeeld hier eens aan!

Inclusief communiceren betekent lezen, zien, ervaren én beleven

De één leest graag, de ander kijkt liever, en weer een ander luistert. Als je wilt dat jouw boodschap echt landt, probeer meerdere zintuigen te combineren. Een ongelofelijke kluif? Valt mee, door slim te combineren kun je snel een breed scala aan communicatiemiddelen bieden! Bijvoorbeeld:

• Neem een podcast op over een bepaald thema
• Film dat gesprek meteen, en knip er sterke fragmenten uit voor een video
• Verwerk de inhoud in een blog, websitetekst of social-post
• Vertaal de kern naar een visual of infographic

En vergeet de offline wereld niet: een flyer, poster of fysiek gesprek kan juist het verschil maken voor mensen die minder digitaal vaardig zijn.

Houd rekening met neurodiversiteit voor échte inclusieve communicatie

Neurodiversiteit krijgt gelukkig steeds meer aandacht. Open TikTok of Instagram en je ziet het meteen: mensen delen massaal hun ervaringen met hoe hun brein anders werkt. Onder de noemer neurodiversiteit vallen onder meer AD(H)D, autisme, dyslexie en hooggevoeligheid. De kern? Niet ieder brein verwerkt informatie op dezelfde manier.

Waar een neurotypisch brein moeiteloos schakelt tussen tekst, beeld en context, kan dat voor een neurodivers brein juist lastig zijn. Denk aan figuurlijke taal of ironie die verkeerd wordt begrepen, of drukke visuals die overweldigend zijn. Ook prikkelgevoeligheid speelt een grote rol: te veel kleur, beweging of geluid kan snel afleiden.

Wil je dat je communicatie voor iedereen toegankelijk is, dan helpt het om informatie overzichtelijk aan te bieden. Deel je content op in blokken, gebruik duidelijke koppen en zorg dat de lezer het tempo kan bepalen. Denk aan video’s die sneller of langzamer afgespeeld kunnen worden, en teksten die zowel in een beknopte als uitgebreide variant beschikbaar zijn. Zo geef je iedereen de ruimte om jouw boodschap op een manier te verwerken die bij hem of haar past.

Inclusief communiceren begint met een ander aan het woord laten

Inclusieve communicatie betekent ook: iedereen aan het woord laten. Niet alleen de usual suspects die lekker uit hun woorden komen, maar ook de stille krachten. Die collega die liever luistert dan praat? Misschien zegt die juist iets wat iedereen herkent.

Met een goede voorbereiding en wat begeleiding creëer je verhalen die raken. Eerlijk & authentiek!

Inclusief communiceren in beeld & vorm

Een goed beeld is krachtig, maar kan ook overweldigend zijn. Felle kleuren of te veel contrast maken je boodschap soms moeilijk te volgen of te lezen.
Een paar simpele checks helpen:

• Zorg voor voldoende contrast tussen tekst en achtergrond
• Gebruik rustige achtergronden en genoeg witruimte
• Voeg alt-teksten toe aan afbeeldingen
• Laat diversiteit zien in beelden, zonder clichés
• Kies lettertypes die goed leesbaar zijn

Zo blijft je communicatie aantrekkelijk én toegankelijk voor iedereen.

B1-schrijven: een must?

Tot slot een vraag die we vaak krijgen: is B1-schrijven een must? Wij merken dat er verschillende meningen over zijn: de één vindt het heerlijk, de ander verfoeit die ‘Jip & Janneke-taal’. Gelukkig zijn er als het gaat om B1-schrijven allerlei knoppen waar je aan kunt draaien. Je kunt je teksten extreem toegankelijk maken, of een middenweg kiezen. Er zijn ook tools om je teksten zowel in B1 áls op een ander niveau op je website te tonen, om maar iets te zeggen. Wees je ervan bewust dat B1 echt niet zomaar een hype is, veel Nederlanders kunnen ingewikkelde teksten niet (goed) lezen. Met een paar simpele ingrepen, kun je gelukkig al een heel eind komen. Check bijvoorbeeld eens de website www.ishetb1.nl. < Wij geven overigens regelmatig B1-workshops om je bewust te worden van de valkuilen en mogelijkheden die toegankelijke taal biedt. En we maakten een video en whitepaper over B1-teksten.

Hoe staat het er bij jou voor qua inclusieve communicatie
Alle tips hierboven helpen je aan meer inclusieve communicatie. Als je hiermee aan de slag wilt, begin je bij voorkeur met een scan. Wie is je doelgroep? Hoe toegankelijk ben je al? Waar kun je iets winnen qua inclusieve communicatie? Vervolgens kun je aan de slag met een stappenplan, bijvoorbeeld:

• Workshops inclusief communiceren, om verschillende teams in je organisatie (van klantenservice tot communicatie) bewust te maken van het belang hiervan en slimme tips en tools te geven.
• Tools ontwikkelen, zoals een checklist inclusieve communicatie en een inclusieve schrijftips
• Eens per jaar of twee jaar een audit van je communicatie

Kun je hier wel wat hulp bij gebruiken? Wij denken graag met je mee!